«رحيم موذن‌زاده اردبيلي» و اذاني که با خدا هم‌‌صدايي کرد
تاریخ انتشار: ۱۸ خرداد ۱۳۹۷ | کد خبر: ۱۹۰۴۹۳۰۸
خبرگزاري آريا - موسيقي ما – «وقتي آمدم اين اذان را ضبط کنم روزه بودم گفتند برو بعد از اذان بيا ضبط کنيم گفتم نه، مي‌خواهم با زبان روزه اين اذان ضبط شود؛ اذاني بود در ذکر و غروب و غربت! شايد تمام دردهاي من در اين اذان است که اين جلا را يافت.»
اينها را «رحيم موذن‌زاده اردبيلي» که او را «بلالِ ايران» مي‌نامند، درباره‌ي همان اذاني گفته است که اين‌چنين در خاطره‌ي جمعي ميليون‌ها ايراني نقش بسته است؛ «رحيم» اما سال‌ها قبل از اينکه اين اذان را ضبط کند، آن را سال‌ها به صورت زنده اجرا مي‌کرد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
او البته همواره بر اين موضوع تاکيد داشت که اگر اذان و هنر و همه چيز با معنويت مرتبط نباشد، تاثير گذار نخواهد بود.
150 سال موذني
«رحيم مورن‌زاده» از خانواده‌اي است که 150 سال اذان‌گو بودند. خودش مي‌گفت: «اين اذان، الان 150 سال است که در خاندان ماست. من سالهاست دنبال صداي پدرم مي‌گردم؛ اما مثل اينکه هر چه مي‌گردم کمتر پيدا مي‌کنم.»
پدرِ رحيم موذن‌زاده اردبيلي، «کريم» نام داشت؛ ايشان موذن، مداح و تعزيه‌خوان بود و آشنا به موسيقي ايران، دستگاه‌هاي موسيقي ايراني را به خوبي مي‌شناخت و آثارش را بر اساسِ همان اجرا مي‌کرد. شيخ کريم در جواني، اذاني در همان آواز بيات ترک خوانده بود که اولين بار در مسجد امامِ بازارِ تهران اجرا شد و چنان با استقبال مواجه شد که براي ضبط آن از راديو آمدند و اين اذان در سالِ هزار و سيصد و بيست و دو، از راديو پخش شد تا سال سي و هفت؛ قبل از اينکه شيخ کريم اذاني را در موسيقي ايراني آواز بيات ترک بخواند، تمام اذان‌ها عربي بود. اما از سالِ 37، اذانِ «رحيم» از راديو پخش مي‌شد و به عنوانِ ميراثِ خاندانِ بزرگ «موذن» جاودان شد. خودش هم اين را مي‌دانست، براي همين مي‌گفت: «ما که نه ثروت داريم، نه مکنت و همين يک اذان برايمان بهترين خِير است.» او راست مي‌گفت. تمامِ ثروت و مکنتِ دنيا براي او خانه‌اي کوچک بود در مهرشهرِ کرج که خودش به شوخي آن را زندان موسي بن‌جعفر مي‌ناميد. دو اتاق داشت و 6 بچه.
«رحيم»، اذان‌گويي، نوحه‌خواني و منبري را از پدر به ارث مي‌برد و از همان کودکي فراگيري قرآن را در مکتب‌‌خانه‌ي «حاج ابراهيم» آغاز مي‌کند. پس از يادگيري اصولِ اوليه‌ي اذان‌گويي و نوحه‌خواني، ابتدا در مسجد اردبيل به عنوان موذن فعاليتِ خود را آغاز و در همين زمان نوحه‌خواني هم مي‌کند. پدر به تهران مي‌آيد و موذن مسجد امام بوده و از سال 22 تا 26، برنامه‌ي سحرخواني را در راديو به صورت زنده اجرا مي‌کند؛ در اين مدت «رحيم» اما به عنوان طلبه در قم تحصيلاتِ حوزوي را فراگرفته و درس خارج فقه مي‌خواند و ظهرها نيز در حرم حضرت معصومه اذان مي‌گويد. زماني که «رحيم» 25 سال مي‌شود، پدر دارِ فاني را وداع مي‌گويد و پسر به جاي پدر به عنوان موذن در مسجد امام فعاليت مي‌کند. «جعفر» فرزند او در اين باره مي‌گويد: «وقتي شيخ کريم مي‌ميرد و پدرم به جايش اذان مي‌گويد، مجريان راديو ايران براي معرفي او به مردم، «زاده اردبيلي» را به فاميل پدرم اضافه مي‌کنند تا به شنوندگان بگويند او پسر شيخ کريم است. سر همين موضوع، همه فکر کردند که نام‌خانوادگي پدر من موذن‌زاده اردبيلي است و همين نام هم تا آخر روي او ماند».
او هر سال تا سالِ 56 به راديو مي‌رفته و اين اذان را سالي يک‌بار مي‌خوانده است. حالا دو اذان از او در تلويزيون پخش مي‌شود. يک اذان که مربوط به سالِ 56 است و بيشتر شبکه‌ي 5 آن را پخش مي‌کند و يک اذان ديگر که ضبط شده سال‌هاي 34 و 35 است و صداي موذن‌زاده در آن، بسيار شفاف، جوان‌تر و رساتر است و بيشتر از کانال‌هاي 1 و 3 پخش مي‌شود.
او در آخرين سال‌هاي حياتِ خويش به سرطان مبتلا مي‌شود، سرطاني که به‌تدريج به مثانه، کليه، کبد و ريه‌هايش هم سرايت مي‌کند. او ده سال تمام بيمار بود و با اين حال هيچ‌گاه، هيچ شکايتي نداشت؛ تنها يکي از دوستانش نقل مي‌کند که يک‌روز در بيمارستان چشم‌هايش پر از اشک مي‌شود و مي‌گويد: «چرا اين مريضي نصيبم شد؟» و بعد بلافاصله مي‌گويد: «همه‌چيز خواست خداست» و مي‌خندد.
اذان موذن‌زاده اردبيلي به عنوان اولين اثر ثبتي در حوزه ميراث معنوي کشور توسط سازمان ميراث فرهنگي به ثبت رسيده‌است.
تمجيد اهالي موسيقي از اذانِ موذن‌زاده
«رحيم» در آخرين سال‌هاي حياتش، همان زمان که در بسترِ بيماري بود، به مکه مشرف مي‌شود و در همان‌جا هم اذانش را به صورت کامل مي‌خواند. «علي معلم دامغاني» در آن سفر همراه موذن‌زاده بوده و درباره‌ي آن اذان گفته است: «اين اذان را يکي از بديع‌ترين نمونه‌هاي اذان دانسته که نه‌تنها در ايران بلکه در سراسر جهان مورد توجه قرار گرفته است؛ من ايشان را در عرفات زيارت کردم و به ياد دارم که ايشان در آنجا براي آخرين بار، اذان جاودانه خود را اجرا کردند که بسيار مورد توجه حجاجي که از ديگر مناطق جهان آمده قرار گرفت و فکر مي‌کنم او هم به آرزوي خود رسيد».
اما زنده ياد «علي تجويدي» هم اذان مؤذن‌زاده را به اين خاطر که تمامي الحان در جايگاه خود اجرا شده، اذاني حساب‌شده مي‌دانست. «کيخسرو پورناظري» -نوازنده تنبور و سرپرست گروه شمس- نيز درباره اذان مؤذن‌زاده چنين اظهارنظر کرده است که آثاري نظير اذان مؤذن‌زاده آثار ماندگاري هستند که توانسته‌اند معنويت را با هنر موسيقي پيوند دهند: «ارتباط آبا و اجداد هنرمنداني نظير مؤذن‌زاده با پروردگار و متعاقبا ارتباط خالق اين آثار با خداوند و مقوله‌هاي هنري منجر شد که چنين آثاري در وهله اول از وجود لايزال خداوند سرچشمه بگيرد. اين اثر به دليل ريشه داشتن در اعماق هنر و استفاده از فرهنگ ملي، جزء آثار يکبارمصرف و بي‌اصالت نيست، به همين خاطر مخاطبان بعد از گذشت سال‌ها به اين اثر گرايش دارند. پذيرش و باور مخاطب شرط اساسي قبول و ماندگاري اذان مؤذن‌زاده است.»
داريوش پيرنياکان نوازنده تار نيز در جايي ديگر عنوان کرده بود: «انتخاب آواز بيات ترک و گوشه روح‌الارواح، شيوايي سخن و صداي خوب، نشان‌دهنده آگاهي کامل مؤذن‌زاده است.»
فرهنگ شريف نوازنده تار نيز معتقد است: «آثار ماندگاري چون اذان مؤذن‌زاده اردبيلي به دليل اشراف او بر موسيقي ايراني و رعايت تمام تکنيک‌هاي آن و نيز پيوند دائمي صاحب اثر با منبع لايتناهي، در اذهان تمام مخاطبان مانده است.»
منبع: خبرگزاری آریا
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.aryanews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری آریا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۹۰۴۹۳۰۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
رشته شیلات به رشته های تحصیلی محقق اردبیلی افزوده می شود
به گزارش خبرنگار مهر، اسماعیل چمنی ظهر دوشنبه در نشست با مدیرکل شیلات اردبیل اظهار کرد: علیرغم اینکه مراحل جذب رشته های جدید سخت تر شده است اما تمام سعی خود را می کنیم تا این رشته را نیز به لیست رشته های تحصیلی دانشگاه محقق اردبیلی اضافه کنیم.
وی خاطرنشان کرد: با جذب رشته های تخصصی از قبیل پرورش زنبور عسل موافقت های لازم انجام شده وبه منظور درخشش استان اردبیل در حوزه شیلات و در راستای توسعه استان اقدامات جذب این رشته تحصیلی برای این دانشگاه در آینده نزدیک انجام خواهد شد.
رییس دانشگاه محقق اردبیلی گفت: همکاران توانمندی در حوزه دانش بنیان و پژوهش در عرصه بین‌المللی داریم و در زمینه پرورش جلبک و زالو می توانیم از قابلیت اساتید و از ظرفیت آزمایشگاهی و امکانات پژوهشی دانشگاه محقق اردبیلی استفاده کنیم.
چمنی با بیان اینکه با همکاری مجموعه شیلات استان می توان گام های موثری در راستای ایجاد اشتغال پایدار برداشت، تصریح کرد: دغدغه اصلی دانشگاه محقق اردبیلی تعامل با دستگاه های اجرایی است که امیدواریم در آینده شاهد تعامل و همفکری بیشتر دانشگاهیان با مدیران دستگاه های اجرایی باشیم.
وی بیان کرد: این ارتباط هرچه قوی تر باشد به نفع دانشگاه و دستگاه های اجرایی بوده و زمینه های پیشرفت استان را فراهم خواهد کرد.
چمنی تاکید کرد: ظرفیت و توانمندی های دانشگاه محقق اردبیلی نسبت به سال های قبل پیشرفت چشمگیری داشته و در زمینه های کشاورزی، آب، منابع‌طبیعی و علوم دامی می توان با اداره کل شیلات همکاری کنیم.
کد خبر 6098270
رضا زرندی رییس کل دادگستری استان خراسان رضوی شد